Elterngeld w Niemczech – zasady i wysokość zasiłku

Elterngeld to jedno z najważniejszych świadczeń rodzinnych w Niemczech, które zapewnia finansowe wsparcie rodzicom po urodzeniu dziecka. Dla wielu Polaków pracujących za zachodnią granicą to realna pomoc w pierwszych miesiącach życia dziecka. W 2025 roku zasady wypłaty Elterngeld nieco się zmieniają, dlatego warto znać aktualne regulacje, terminy i możliwości. Jakie są rodzaje Elterngeld? Kto może złożyć wniosek? Jakie dokumenty są wymagane? Pomoc naszego Biura obejmuje m.in. wsparcie w prowadzeniu działalności na terenie Niemiec oraz pomoc w takiej kwestii jak rozliczanie płac w Niemczech. Sprawdź, co musisz wiedzieć, by skorzystać ze wsparcia w pełni legalnie i bez błędów formalnych.

Co to jest Elterngeld i kto może się o nie ubiegać?

Elterngeld to zasiłek rodzicielski wypłacany przez państwo niemieckie osobom, które po urodzeniu dziecka ograniczają lub zawieszają swoją aktywność zawodową. Ma on na celu częściowe zrekompensowanie utraconych dochodów i umożliwienie skupienia się na opiece nad noworodkiem.

O zasiłek mogą ubiegać się osoby, które:

• mieszkają w Niemczech i przebywają tam legalnie
• sprawują bezpośrednią opiekę nad dzieckiem
• mają ograniczony dochód (limit obowiązujący od 2024 r. to 200 000 euro dla par, od 2025 r. 175 000 euro)
• nie pracują więcej niż 32 godziny tygodniowo podczas pobierania świadczenia
• są zatrudnione, samozatrudnione lub pozostają bez pracy, ale mają wcześniejsze dochody

W przypadku Polaków pracujących i mieszkających w Niemczech możliwe jest uzyskanie świadczenia na równych zasadach, o ile spełniają warunki ustawowe. W wyjątkowych przypadkach o Elterngeld mogą wnioskować również krewni dziecka do trzeciego stopnia pokrewieństwa – np. w razie śmierci rodziców, ciężkiego upośledzenia lub choroby uniemożliwiającej opiekę.

Rodzaje świadczenia Elterngeld i ich charakterystyka

Rodzice w Niemczech mogą wybrać jeden z kilku wariantów Elterngeld, dopasowany do ich indywidualnej sytuacji zawodowej i rodzinnej. Każda z opcji różni się okresem wypłaty i wysokością zasiłku, co pozwala elastycznie łączyć opiekę nad dzieckiem z aktywnością zawodową. W 2025 roku obowiązują dwa główne warianty świadczenia:

Rodzaj Elterngeld	Czas trwania	Wysokość zasiłku (procent dochodu)	Uwagi
Elterngeld Basis	12 miesięcy (lub 14 miesięcy przy udziale partnera)	65–67% dochodów netto	Standardowy wariant zasiłku
Elterngeld Plus	Do 28 miesięcy	Obniżona kwota, ale dłuższy okres	Możliwość łączenia z pracą do 32h/tyg.
Partnerschaftsbonus	Dodatkowe 4 miesiące dla każdego z rodziców	Kontynuacja Elterngeld Plus	Oboje muszą pracować 24–32h tygodniowo przez ten sam okres
Partnermonate	+2 miesiące przy równoczesnym ograniczeniu pracy	Tylko przy wspólnym wychowywaniu	Zachęta do współdzielenia opieki i urlopu

Wysokość Elterngeld i dodatkowe składniki

Wysokość świadczenia obliczana jest na podstawie dochodów netto z ostatnich 12 miesięcy przed narodzinami dziecka. W standardowej sytuacji zasiłek wynosi od 300 do 1800 euro miesięcznie, przy czym nie może być niższy niż 65% wcześniejszych dochodów.

W szczególnych przypadkach mogą przysługiwać dodatki:

• bonus za rodzeństwo (Geschwisterbonus) – 10% podstawowego zasiłku (min. 75 euro), jeśli w gospodarstwie domowym jest:
  • jedno dziecko poniżej 3 lat,
  • dwoje dzieci poniżej 6 lat,
  • dziecko niepełnosprawne poniżej 14 lat
• dodatek za bliźniaki lub wieloraczki – 300 euro za każde kolejne dziecko urodzone podczas tego samego porodu

Dokumenty wymagane do złożenia wniosku

Proces wnioskowania o Elterngeld może być czasochłonny, a błędy formalne często opóźniają wypłatę świadczenia. Wymagane dokumenty to:

1. wypełniony formularz Elterngeldantrag
2. zaświadczenie o urodzeniu dziecka (Geburtsurkunde)
3. zaświadczenia o dochodach z ostatnich 12 miesięcy
4. potwierdzenie zatrudnienia lub działalności gospodarczej
5. dane konta bankowego
6. w przypadku Elterngeld Plus – oświadczenia o planowanym wymiarze pracy

Warto również pamiętać, że każdy Land może stosować nieco inne formularze i procedury!

Najczęstsze błędy popełniane przy składaniu wniosku

Nawet osoby dobrze znające język niemiecki mogą napotkać trudności. Oto lista najczęstszych błędów:

• brak podpisów na wniosku lub załącznikach
• błędne obliczenia okresów pobierania świadczenia
• nieaktualne dane o dochodach lub niewłaściwe zaświadczenia
• złożenie dokumentów po terminie (zasiłek można otrzymać tylko za maks. 3 miesiące wstecz)

W takich przypadkach pomoc doświadczonego biura rachunkowego pozwala uniknąć opóźnień i odmów wypłaty.

Elterngeld a inne świadczenia i dochody

Warto pamiętać, że Elterngeld nie jest opodatkowane, ale podlega tzw. „Progressionsvorbehalt” – co oznacza, że może podnieść stawkę podatkową dla innych dochodów. Otrzymywanie innych świadczeń socjalnych (np. Kindergeld) nie wyklucza prawa do Elterngeld, ale może wpłynąć na jego wysokość.

Osoby prowadzące działalność muszą wykazać dochód z ostatnich miesięcy przed porodem. Warto w tym zakresie skonsultować się z księgowym lub doradcą podatkowym.

Co jeszcze warto wiedzieć o Elterngeld?

• Elterngeld można otrzymać także na dziecko urodzone w Polsce, o ile centrum interesów życiowych rodzica znajduje się w Niemczech
• świadczenie przysługuje również osobom przysposabiającym dziecko lub sprawującym opiekę w sytuacjach wyjątkowych (śmierć rodziców, choroba)
• Elterngeld nie wymaga wcześniejszego zatrudnienia – można je otrzymać także jako osoba bezrobotna lub prowadząca działalność

Jak BZ-Polska wspiera klientów w uzyskaniu Elterngeld?

Choć nasza firma nie zajmuje się bezpośrednim wnioskowaniem o Elterngeld, to od lat wspieramy polskich pracodawców delegujących pracowników do Niemiec. Pomagamy w organizacji i rozliczaniu zatrudnienia transgranicznego, co pośrednio wpływa na uprawnienia pracowników do świadczeń socjalnych, w tym Elterngeld. Zadbamy o prawidłową dokumentację zatrudnienia, koordynację systemów zabezpieczenia społecznego oraz wskażemy, jak uniknąć błędów podatkowych i kadrowych w kontekście prawa niemieckiego. Nasze usługi obejmują m.in. wsparcie w prowadzeniu działalności na terenie Niemiec oraz pomoc w takiej kwestii jak rozliczanie płac w Niemczech, co stanowi solidne zaplecze dla firm działających na pograniczu systemów prawnych. Zaufaj naszemu doświadczeniu i zadbaj o swoje świadczenia bez stresu i pomyłek.